70’s party
Het was dinsdag.
Ik had twee afsluitende werkgroepen Beleidsmatig Schrijven. De studenten leerden deze periode een nota schrijven, waarin ze een probleem binnen de schulphulpverlening oplosten. Het meest lastige voor de student was dat de bedachte maatregel, die de probleemstelling moest oplossen, vooral bij een idee bleef. Maar gedachten beantwoorden het vraagstuk niet. Dus gedurende de cursus waren we vooral bezig die gedachtes om te zetten naar een plan, en daarom moesten de studenten literatuur uit schuldhulp tot zich nemen, voorbeelden uit de praktijk bestuderen en heel veel schrijven.
Aan het eind van de dag printte ik de column die ik ‘s avonds ging voordragen in de Balie, bij het programma ‘Onze vrouw in Rabat’. De Nederlandse ambassadeur Desiree Bonis in Marokko kwam vertellen over het leven daar.
Het zou een bijzonder, vreemde avond worden. Maar eerst fietste ik naar een etentje met de Opleidingscommissie; we vierden de jaarafsluiting. Ik zit al een aantal jaar in de Opleidingscommissie, en een van de redenen is dat ik met een aantal docenten én studenten op basis van gelijkwaardigheid onze opleiding van advies kan voorzien.
Halverwege het etentje fietste ik naar de Balie. Desiree Bonis vertelde in haar inleiding over haar eerste jaar als ambassadeur. Het ging over de schoonheid van het land, ook stond ze stil bij de situatie in de Rif. Daarna was het een stroom van ongemakkelijkheden, waar ik er hier twee van opteken.
Bonis vertelde dat de minister van justitie een goed mens is. Een opmerkelijke uitspraak, want het openbaar ministerie voert bizarre processen tegen honderden gevangenen die onterecht vastzitten. De enige reden dat ze opgepakt zijn, is dat ze voor sociale verbeteringen hebben gedemonstreerd.
Goed mens? Alsjeblieft, zeg.
Je zou kunnen zeggen; Marokko is geen democratie, dus de minister van justitie heeft niets zeggen. De enige die macht heeft is de koning, en zijn entourage. Maar over de koning zei de ambassadrice weer niets kritisch.
Ze zonderde zich nog verder af door verwonderd en goedlachs te vertellen hoe de Marokkaanse staat ex-Syrië-gangers opspoort.
Het is goed om hier enige achtergrond te bieden. In Marokko heeft iedere wijk of gehucht een mqadam, dat is een soort tribuun, eenvoudiger verwoord: de Marokkaanse stasi, volksinlichtingendienst. Het is mede door die wijkopzichter dat de sociale controle gepolitiseerd is, en de sociale controle kent geen beloningssysteem, enkel straf.
Door die wijkopzichter wordt de sociale ontwikkeling gedwarsboomd, en door de Riffijnse protestbeweging is keer op keer gezegd dat de mqadam heeft bijgedragen om al die honderden op te pakken.
De kloof was tekenend dat de ambassadrice juist de mqadam als ‘inspirerend Marokko’ gebruikte, terwijl de gemiddelde Marokkaan de stasifiguur als de vleesgeworden belemmering ervaart.
Ik wens de ambassadeur veel literatuur en praktijkvoorbeelden toe.
Asis Aynan
Ps: Desiree Bonis was overigens een aardige en sympathieke vrouw.