If you want my future, forget my past
Enkele weken geleden kwam ik een vriend tegen, een kruk ondersteunde hem bij het lopen. Ik vroeg wat er was. Hij twijfelde kort, maar vertelde op die winderige middag op straat een vreselijk verhaal. Het was 1984 en in Marokko woedde de zoveelste opstand. De vriend was aanwezig bij een geheime studentenvergadering toen de militaire-politie binnenviel. De studentengroep stoof uiteen. Hij vluchtte, verstopte zich en werd gevonden. De politiedienst sloeg hem tot moes en duwde hem van de eerste verdieping. Ze raapten het kapotte lijf van de straat en brachten hem naar een gevangenis waar het martelen wekenlang verderging. Zijn rug is toen gesloopt, maar hijzelf brak niet. Op de stroom van doorzettingsvermogen en lust in het leven werd de pijn en schade genegeerd. Nu had de tijd de pijn onbeheersbaar gemaakt en was zijn lichaam op.
Diezelfde dag zag ik in de bioscoop Dark Waters, een David-tegen-Goliat-verhaal over een milieuadvocaat die het opneemt tegen een chemieconcern. In de sleutelscène van de film zegt milieuadvocaat Rob Bilott tegen zijn vrouw: ‘Niemand beschermt ons.’ De advocaat Bilott spreekt deze woorden, omdat hij na jaren procederen inziet dat zijn strijd tegen het chemieconcern DuPont, dat kankerverwekkende chemicaliën in onze lichamen dumpt, bijna een onmogelijke opgave is. DuPont is een reus die met zijn miljarden dollars burgers, ambtenaren, onderzoekers, en politici vetmest en in slaap houdt.
Na de film dacht ik, wie beschermt de vriend met de kapotte rug? Welke advocaat, instantie, overheid geeft zijn toegebrachte leed een naam? Want nu was hij niet meer dan een gekromde man met gebogen stok. Wie geeft al die slachtoffers van het Marokkaanse regime een plek in de geschiedenis, erkent hun onrecht en berecht het systeem?
‘Wie beschermt ons?’ vroeg advocaat Bilott zich dus af. Hij gaf zelf in de volgende zin het antwoord: ‘Alleen wij kunnen ons beschermen.’ Maar wie is dat ons? Dat ‘ons’ ben jezelf en de mensen die je bekend en vertrouwd maakt en overtuigt van je zaak.
Ik houd mij al geruime tijd bezig met de Riffijnse zaak en de staat Marokko – ook een soort David en Goliath – en het valt op dat bijna alle publieke figuren in Nederland met een Marokkaanse achtergrond de staat het sympathiekst vinden. Ik vraag mij vaak af hoe dat komt en de conclusie is dat Marokko zoals DuPont, macht en geld bezit. De dood en verderf wordt voor lief genomen. Het is daarom des te belangrijker dat we vandaag bij elkaar zijn in de Balie om naar het verhaal van de Hirakactivist Nawal Benaissa te luisteren.
Maar met uw permissie schijn ik een klein licht op de moor, Berber, Amazigh in het Nederland van nu.
***
Wie de Max Havelaar heeft gelezen weet dat Multatuli een van de hoofdpersonages het volgende laat zeggen: “Ga eens naar de schouwburg en luister naar de onzin die daar wordt verkocht.” Natuurlijk is er niet alleen maar onzin in de Nederlandse theaters, maar als je ziet wat er wordt bedacht en geprogrammeerd voor de bevolkingsgroep waar ik volgens de lijstjes deel van uitmaak, is het veel ongemakkelijke en waarschijnlijk goedbedoelde nonsens. Zo worden er sinds jaar en dag initiatieven georganiseerd in neerlands schouwburgen en concertgebouwen die iets Marokkaans, iets Berbers suggereren, maar in wezen wordt over de rug van het Berberse volksdeel de exotische jagers onder ons geplezierd: de horror van de duizend-en-een-nachtorgie. Helaas zijn commissietafels die de subsidies verlenen niet bij machte de voorgestelde onzin door te prikken.
Ook zijn er deze dagen festiviteiten in de theaters, bibliotheken en cultuurcentra, omdat Marokko en Nederland in 1969 een wervingsakkoord voor arbeid tekenden. Een papierenwaarheid die niets met de echte wereld van doen heeft. De meesten zijn veel eerder uit Marokko vetrokken en niet alleen om in Europa te werken, maar omdat ze vluchtten voor het fatale regime, dat er nog altijd zit. Die onjuiste viering van jaar 50-jaar migratie is natuurlijk een leugentje om bestwil, en die bestwil is weer reden voor een feestje, en een feestje is beter dan de ongemakkelijke waarheid.
Nog zo een goedbedoelde viering om bestwil was in 2005, u weet het misschien nog wel: 400 jaar betrekkingen tussen Marokko en Nederland. Maar Marokko bestond 400 jaar geleden helemaal niet en Nederland was een confederatie van acht onafhankelijke staten.
Die goedbedoelde larie leidt tot ongekende cultuurrampen. Want die 400 jaar diplomatieke banden met een niet-bestaand land en een herdenking voor een nooit-functionerend wervingsakkoord met Marokko zijn er op gericht dat mensen als ik vooral Marokkaan blijven.
Maar ik ben geen Marokkaan. Er zijn wel geboren Europeanen die door die feestjes en beleid om bestwil denken dat ze Marokkaan zijn. Het Marokkaanse regime maakt gretig gebruik van die kruiwagens.
U moet weten, Marokko is net als het Spice Girls-nummer Wannabe: If you want my future, forget my past. Maar ik wil juist het verleden kennen.
Daar denkt Marokko anders over en iedereen die iets voorstelt in Europa mag op kosten van de Marokkaanse koning die kant op en wordt in het zonnetje gezet en in de watten gelegd. Marokko stuurt overigens op zijn buurt jaarlijks honderden influencers deze kant op, in de vorm van imams, artiesten en politici om te marokkaniseren.
Hoe die cultuurramp eruit ziet, zag ik laatst in een reportage op een Marokkaans Youtubekanaal. Ieder jaar worden dus allerlei Marokkaans-Europese schrijvers, wetenschappers en andere hotemetoten voor een soort van kijk-mij-nou-eens-congres uitgenodigd. Afgezien dat het behoorlijk gênant en niet netjes is om met je carrière in een ontwikkelingsland te gaan pronken, is ieder jaar goed te zien dat de gasten niet Marokkaans zijn, maar door het van het Marokkanseringsbeleid van hier en daar van wel denken. In de reportage zien we een Riffijnse-Duitster die sociologie doceert aan een Duitse universiteit. In het televisieverslag wordt duidelijk hoe effectief de Marokkaanse propagandamachine is, want de socioloog zegt precies wat zijn gastheer wil horen, namelijk: je kunt maar beter Marokkaan blijven want in Europa zul je altijd gediscrimineerd worden vanwege je achtergrond. Het kwam er op een zeldzame gammele wijze uit. Een klein stukje:
Mannen. Mannen. Duitsland wil mannen. Waarom mensen? Werken in. Werken. Werken zwaar. Marokkanen. (…) Maar. Nu anders. Denken Duisters. (…) Nu kranten praten.
Ik vertel en laat u dit zien, omdat zoals ik al eerder zei om de stand van zaken te tonen. En het enige wat ons hier uit kan helpen is kennis, kennis en nog eens kennis en die kennis voortdurend te delen. En dat informatie en die te delen van belang is, toonde het bezoek van Tweede-Kamerfractievoorzitter van de SP Lillian Marijnissen aan de Rif van een aantal weken geleden. Op haar Facebook waren honderden veelal negatieve, onnozele reacties.
Beste Lilian er is in ons land nog genoeg te doen . Zit met twee volwassen kinderen die geen kans maken op de woningmarkt en als Ik overlijdt worden ze op straat gezet, zegt Nel de Jong.
Hans Ket zegt: Knap hoor … op bezoek gaan naar Marokko ( het reizen ging neem ik aan klimaat-neutraal ) terwijl er in Nederland tig problemen zijn die je aandacht vragen. Los eerst die op voordat je de rest van de wereld op je nek neemt.
Jolanda Jennekens vraagt zich het volgende af: Sorry..reizen maken op kosten van de belastingbetaler? En waarom? Wat heeft dit met het kamerwerk in Nederland te maken?
Eerst tegen trump, nu dit weer… wat is er met de SP aan de hand ? vraag Toon de Vet zich af.
Ria Huizinga heeft een tip: Als je er toch bent vraag meteen even of ze hun eigen mensen terug willen nemen die hier de boel leeg roven.
Ben Tarici merkt op: Och ja, ook in Marokko . Daar veel armoede gezien. Voor de rest is het ‘n mooi land .
Bon. Ik wil maar zeggen dat alleen door kennis en ervaringen naar theaters als deze te halen we geschiedenissen een naam en een plek kunnen geven, zodat die ene vriend en al die anderen die door het Marokkaanse regime tot eeuwige pijn zijn geslagen recht wordt gedaan. Want niemand beschermt ons behalve onszelf.
Asis Aynan
Bovenstaand verhaal is in opdracht van debatcentrum De Balie geschreven waar het op 07/03/2020 in het programma ‘In gesprek met Nawal Benaissa’ is voorgelezen. De avond terugkijken?