Zo een vijftien jaar geleden las ik in een Facebookpost van een Marokkaans-Nederlandse schrijver dat hij ging optreden op een boekenbeurs in Marokko. Ik kende de schrijver goed en je kon zelfs van een vriendschap spreken, die ik niet lang daarna door de plee spoelde. Ik vond het not done dat hij zich liet verleiden om naar een boekenbeurs te gaan, die door het Ministerie van Cultuur werd georganiseerd en waar de Marokkaanse koning de directe baas van is. Die Marokkaanse koning was en is op zijn beurt de alleenheerser van een land waar het volk geen vrijheid kent en door een giftige cocktail van minderwaardigheid, angst en paranoia onder de duim wordt gehouden. De instrumenten van een verdeel-en-heerspolitiek.
Ik schreef onder de Facebookpost van die Marokkaans-Nederlandse schrijver dat het vreemd was om op het verzoek in te gaan en dat hij door zijn bezoek ‘uit de hand van de Marokkaanse overheid at’. Daar werd nogal op de persoon op gereageerd, want die Marokkaans-Nederlandse schrijver vroeg aan mij hoe het met mijn vliegangst zat. Die vraag sloeg natuurlijk als een tang op een vadsig varken en daarbij; ik had hem in een privégesprek over mijn aviofobie verteld. Heel even wilde ik reageren door te vragen of hij onze gezamenlijke vriendin nog altijd bedroog. Maar ik liet het er bij.
Vanaf dat moment vertrokken ieder jaar Marokkaans-Nederlandse auteurs naar die boekenbeurs om over hun werk te vertellen. Daarmee schiep die ene Marokkaans-Nederlandse auteur een precedent.
Persoonlijk vind ik dat echt iedereen zelf moet weten wat-ie met zijn leven doet en hoe daar invulling aangeeft. Wel denk ik dat sommige zaken als slechte gewoonten bestempeld kunnen worden. Zoals het bezoeken van een feestje in een dictatuur. Soms vraag ik me af hoe het kan dat de boodschap van Sesamstraat, Van Kooten en de Bie, Ome Willem, Villa Achterwerk en al die programma’s op de Nederlandse televisie die ons leerden over vrijheid, rechtvaardigheid, empathie zo niet zijn aangekomen bij een deel van de bevolking…
Deze week dook in verschillende (sociale) media weer die dekselse boekenbeurs op. Er waren weer Marokkaans-Nederlandse auteurs naar het land afgereisd waar een groot deel van het volk analfabeet is en een nog groter deel niet leest.
Nogmaals, iedereen moet zelf weten wat-ie met zijn leven doet. Dat een schrijver dit jaar voor de deur van die boekenbeurs werd gearresteerd, een schrijver en haar boek vanwege haar seksualiteit op die boekenbeurs werd gecanceld, dat journalisten om hun werk jaren in de cel moeten doorbrengen, dat Riffijnse mensenrechtenactivisten tot wel 20 jaar werden veroordeeld, lijkt die Marokkaans-Nederlandse schrijvers niet genoeg reden om niet op de beurs te verschijnen.
Maar goed, slechte gewoonten zijn ook gewoonten, he.
Ik kan begrijpen, lieve lezer, dat u denkt dat ik jaloers ben, omdat ikzelf geen uitnodiging heb ontvangen. Nou, ik ben vaak, heel vaak uitgenodigd voor die ene boekenbeurs. Iedere keer bedankte ik en hoezeer de Riffijnse en Marokkaanse cultuur mij aan het hart gaan, ik kan nooit op een feestje van het Marokkaanse Ministerie van Cultuur verschijnen, omdat de koning van Marokko daar de directe baas van is en ondemocratisch heerst over een volk.
Asis Aynan
Ik en mijn werk zul je nooit op die boekenbeurs zien. Dus lees het hier.