De kleine Ahmed
De kleine Ahmed
De documentaire ‘The good terrorist‘ opent met een panorama van het Riflandschap. In beeld verschijnt de tekst ‘Rifgebergte’. Vervolgens zien we een jonge ameksa (herder). Dan staan we plots voor een hotel in het schreeuwerige Tanger. In een van de hotelkamers wordt Nouredine el F. geïnterviewd. Hij bracht zes jaar door in de cel, omdat hij lid was van de Hofstadgroep en in het bezit van een machinegeweer. Na zijn detentie werd hij naar Marokko uitgezet. Nouredine betekent trouwens zoiets als geloofslicht.
Nouredine wil niet praten over zijn Hofstadperiode. Hij zegt niet geconfronteerd te willen worden met die tijd. Zijn gezicht staat op huilen. Niet lang daarna stapt hij uit beeld. Waterdrinken.
Het wordt onduidelijk waarom hij naar die hotelkamer is gegaan, terwijl hij niet over zijn Hofstadtijd wil praten. Ook de regiseur legt geen verantwoording af in de film. Noureddine vertelt nog wel dat hij in zijn kinderjaren herder is geweest. In Midar, een stad in de Rif en dat is overigens geen Rifgebergte. Een veel gemaakte fout, die desinteresse toont. Is het zo moeilijk een Bosatlas erbij te pakken?
Na deze warrige opening stapelt zich de ene onduidelijke scène op de andere, wat een onsamenhangende film oplevert.
In ‘The good terrorist’ zegt de Hofstadadvocaat tegen de regisseur dat die weinig van de materie begrijpt. Op dat moment in de film lijkt het een verwaande opmerking. Aan het eind moet je de advocaat gelijk geven.
In de bioscoop draait ook ‘Le jeune Ahmed’, een andere film die inzicht poogt te geven in het radicaliseringproces. De broers en regisseurs Jean-Pierre en Luc Dardenne weten dat ze dat proces nooit zullen vatten. Gelukkig maar. Ze laten alleen de handelingen van de enigszins lompe puber Ahmed zien. Geen psychologie, maar registratie.
De titel van de film doet me denken aan het verhaal ‘Kleine Hamid’ van Saïd el Haji, die won er in 1999 een literatuurprijs mee. Een jaar later was dat verhaal tot de belangrijke roman ‘De dagen van Sjaitan’ gegroeid. In dat verhaal komt de kleine Hamid in opstand tegen de islam, zijn vader en een cultuur die benauwt.
Twintig jaar later neemt een jonge Ahmed zijn toevlucht tot de radicale islam en laat zich indoctrineren door een louche imam/kruidenier. Ahmed scheldt zijn Waalse moeder uit voor askajri (zuiplap) en onderneemt meerdere malen een poging om zijn bijlesdocent Inez Touzani om te brengen, met een mes, geslepen tandenborstel en spijker.
In de jongereninrichting helpt Ahmed op een verder gelegen zorgboerderij. Werk als therapie. De boerendochter Louise raakt verliefd en Ahmed heeft ook gevoelens voor haar. In het bietenveld probeert het meisje hem te zoenen, maar het ideologiekoord om Ahmeds hals breekt niet. Hij scheldt haar uit voor kafir (ongelovige) en duwt haar van zich af.
Aan het eind van de film concluderen de broers Dardenne dat zelfs een kus geen licht brengt in het duister. Liefde overwint alles, maar dan moet het van beide kanten komen. Een uiterst pijnlijke, maar eerlijke conclusie.
Asis Aynan
Foto van de docu De goede terrorist.
