Kras
In een essay in de Trouwbijlage ‘Letter en Geest’ in het tweede weekend van oktober werd gerefereerd naar een stuk in weekblad ‘De Groene Amsterdammer’ van reisfilosoof Ruud Welten. Hij schrijft in het stuk waar ik onrustig van werd (ik ben geen reislustig type), dat de moderne mens reist omdat hij iemand wil zijn.
Ik reis, dus ik ben, zoiets, denk ik.
En we willen geen toerist zijn, want dat is snackbar. Reiziger is het credo, dat is een authentiek barretje. Het deed mij denken aan het onderscheid dat Freek de Jonge ooit in het radioprogramma ‘De Avonden’ maakte tussen artiest en kunstenaar (als ik het mij goed herinner), de een vermaakt en de ander maakt.
Als Welten het volgende schrijft, treft hij de vakantieganger in het hart: “De Kenia-reiziger ervaart authenticiteit wanneer de giraffen vanuit zijn hotelkamer te zien zijn. Geen woord over Al-Shabaab of watertekorten.”
Het is een heel rijk essay. Het enige wat ik miste in het stuk zijn de verre reizen die de moderne mens in de kleine vakanties maakt. Onlangs hoorde ik een collega zeggen dat ze naar Sri Lanka gaat, in de herfstvakantie. Welke gevolgen heeft dit soort grote reizen in kleine vakanties op het daar en het hier? En wat zegt het over ons?
In Trouw en andere dagbladen zie ik wel eens advertenties van Kras staan. Sinds jaar en dag adverteert de reisorganisatie ook met reizen door Marokko. Er wordt in die advertenties een magische sfeer opgeroepen: bergen van kruiden, palmbomen en misschien een tweebultendier. En om de 1001-nachtsfeer compleet te maken wordt er beloofd een rondreis te maken langs de koningssteden van het land. Met die steden worden plekken bedoeld waar een paleis staat van een koning, sultan, of andere heerser die er ooit een potje van maakte.
In Nederland zou je eveneens zoiets soortgelijks kunnen organiseren: een tocht langs Paleis op de Dam, Noordeinde, Huis ten Bos, etcetera.
In de Nederlandse dagbladen wordt met enige regelmaat over het ondemocratische Marokko geschreven. Is het dan niet vreemd dat er tegelijkertijd wordt geadverteerd over het ‘magische Marokko’?
Ik begrijp dat de lezer misschien nu denkt, wat een gezeik weer, wordt ook al onze goedkope vakantie van ons afgepakt? Toch denk ik dat we beter en zorgzamer met de moraal moeten omgaan. We sluiten zonder blikken of blozen een Turkijedeal, terwijl in het land geen journalist of leraar met een andere mening veilig is voor het Erdoganregime. In hetzelfde Turkije is een journalist vermoord in een Saoedisch consulaat, door de olie van het Arabisch schiereiland praten we met meel in de mond.
Momenteel zitten in het dictatoriale Marokko demonstranten jaren in de gevangenis, omdat ze hun levens en omgeving positief wilden veranderen, zonder geweld. En er is niets magisch aan die oneerlijke straffen.
Daarom vraag ik mij af als de krant zo een krasadvertentie publiceert: hoe ethisch is dat, terwijl je weet dat er in het land voortdurend universele mensenrechten worden geschonden.
Is dat niet kras?
Asis Aynan
Ps: de afgelopen dagen heb ik in de krant gezocht naar ‘Magisch Marokko’. Niet gevonden. Weert de krant de advertentie?