Superdictatuur
Op radio 1 is een spot te horen waar iemand zegt dat in de krant staat dat je door de Lotto miljonair kunt worden voor 2 euro. De een gelooft dat niet, het ongeloof ontkracht de ander door te zeggen dat het toch echt in de krant staat. Ten slotte vraagt de krantenlezer om 2 euro, omdat hij geen geld meer heeft. Zijn gesprekspartner weigert. “Had je maar geen krant moeten kopen.”
Een vrij achterlijke reclame die suggereert dat je beter een lot dan de krant kunt kopen, ook weten de makers niet hoeveel een krant kost.
Ik kon niet anders dan aan de koninklijke rede van Mohamed 6 van gisteren denken. Op 30 juli 2019 zat M6 twintig jaar op de Marokkaanse troon.
De strekking van die toespraak, reclamespot, die hij door gezondheidsproblemen met moeite bracht, was dat door zijn bouwprojecten Marokko opstoot in de vaart der volken.
Ook was hij de mening toegedaan dat burgers meer mee moeten delen in de economische voorspoed. Deze woorden zijn net als in de Lotto-reclame; kennis is onderschikt aan geld.
In de Franse documentaire Koning van Marokko, het geheime bewind wordt stap voor stap uitgelegd hoe de bouwwoede van het Marokkaanse bewind in elkaar steekt. Alle grote bouwprojecten worden uitgevoerd door de Koninklijke Holding, de eigenaar is Mohamed 6 en zijn familie. De Koninklijke Holding is in wezen de baas van alle diensten, landbouw en pers en het bankwezen.
In de documentaire schetst journalist Aboubakr Jami, die Marokko moest ontvluchten, de holding treffend. De journalist neemt als voorbeeld de gemiddelde Marokkaanse man, die iedere dag uren op één koffie verkeerd op het terras zit, omdat hij niets anders te doen heeft. De suiker in de koffie is van Cosumar, de melk komt van het zuivelbedrijf Laitiere, de auto, de lening daarvoor en de autoverzekering, al die producten en diensten worden geleverd door de bedrijven van de koning.
Dus hoe kan de burger meeprofiteren, als alles van de koning en zijn familie is? Ook is Marokko een van de meest corrupte landen ter wereld. Hoe kan er welvaren zijn als corruptie de cultuur, de regel is? Ik hoef vanaf deze plek niemand uit te leggen waarom de visverkoper Mohsine Fikri is vermoord. Fikri wilde geen smeergeld betalen. Degenen die aan de bel trokken en vredig demonstreerden, werden opgepakt, gemarteld, verkracht en kregen tot twintig jaar gevangenisstraf.
De toespraak was gewauwel voor de bühne van M6.
Alleen familieleden krijgen hoge posities binnen de bedrijven van de Koninklijke Holding en andere entrepreneurs worden tegengewerkt door de koning – zie de documentaire.
En de eenvoudige burger probeert in Europa te geraken, omdat hem niets anders dan opium of stokslagen ten deel vallen.
We hadden in 2004 al moeten weten dat deze koning geobsedeerd is door geld. In de eerste jaren van dit millenieum gaf de koning opdracht om een verzoeningscommissie op te zetten, die de gruweldaden van zijn vaders regeerperiode ging onderzoeken. Wat volgde was een grote farce. De daden van moordenaar Hassan 2 werden niet besproken en geen enkele levende beul hoefde zich publiekelijk te verantwoorden of kreeg straf. Geld, dat was er in overvloed. De slachtoffers en hun nabestaanden kregen compensatie, maar geen genoegdoening. Geld geven in plaats van de criminele daad beoordelen, is de waarheid corrumperen. De mensen die geld hebben aangenomen, weten dat. Het geld is op, maar waarheid niet.
De vader van Mohamed 6 effende het pad voor zijn zoon. Hij zorgde ervoor dat de staat sinds de oprichting in 1956 een politieke dictatuur werd. Zo is de koning de aanvoerder van de strijdkrachten, het opperhoofd van de religieuze gemeenschap en is de hoogste rechter. Er is een parlement, maar dat heeft nauwelijks inspraak. De koning gaat over alle politiek, maar is voor geen enkele politiek verantwoordelijk – het wezen van een alleenheerschappij.
Zijn zoon had geen omkijken meer naar politiek, rechtspraak, religie en defensie. De taak van M6 was het werk van zijn vader vervolmaken. Hij moest er een economische dictatuur van maken, dat is gelukt. Waarmee we kunnen stellen dat Marokko een superdictatuur is.
Asis Aynan