Uitzicht op

Uitzicht op een multiculturele samenleving

Vorige week was ik op een verjaardag in Leiden. Het was in een volkswijk die mij veel deed denken aan de Haarlemse Harmensjansbuurt voor die gesloopt werd. De vader van een goede vriendin vierde zijn verjaring. Hij werd “zestig min ééntje”.

De familie vluchtte twintig jaar geleden uit Armenië en streek na flink wat jaren en asielzoekerscentra verder neer in Leiden.

In het midden van de huiskamer stond een rijkelijk gevulde tafel, waaraan Armeens, Berbers en Nederlands door elkaar werd gesproken. Aan het hoofd van de dinertafel zat de jarige job, die als rechtgeaarde pater familias een droom van eposachtige proporties vertelde.

De verkering van de vriendin stond op, en leidde het grote cadeau in. De jarige had in de zomer tegen hem in Armenië verteld, dat als hij door melancholie werd getroffen, hij aan het uitzicht vanuit het ouderlijke huis dacht.

De jarige maakte het cadeau open en sloeg zich tegen het voorhoofd, alsof hij de kortsluiting in het hoofd ongedaan wilde maken.

Hij hield het cadeau als een prijs omhoog. We keken naar de daken van monumentale huizen, daarachter rijen grijze flats en op de horizon stonden kleine en grote bergen, alsof het broers en zussen waren.

Het was stil geworden in de kamer. De jarige was geroerd door het cadeau en keek met een brok in zijn keel naar het uitzicht uit zijn jeugd.

“De multiculturele samenleving, ik haat dat woord,” had de minister-president Mark Rutte op televisie gezegd. Die samenleving was volgens hem compleet mislukt.

Ik zat aan de andere kant van de feesttafel, keek naar het huiselijke tafereel en dacht aan de woorden van de premier. Ze werkten vervreemdend op mij, want als die samenleving heeft gefaald, wie en wat ben ik dan? Tegelijkertijd weet ik dat zo een gemengd samenzijn niet snel in mijn ouderlijke huis mogelijk zal zijn. Ontmoetingen gaan in onze familie moeizamer, langzamer, lastiger. Maar dat het leven van mijn moeder en haar kinderen in dit land mislukt is, is brute onware bombast. We zijn nu eenmaal niet hetzelfde en onze ontwikkeling loopt niet synchroon, en dat is exact wat een samenleving is. Samenlevingen kunnen niet mislukken. Ze zijn.

Aan die dis vorige week had ik een prachtig uitzicht op een multiculturele samenleving.

Asis Aynan