Dit is geen stemadvies
Toen ik (bijna) twintig jaar geleden les ging geven, was dat maatschappijleer op een mbo. De boeken waren praktisch hetzelfde als toen ik er acht jaar daarvoor op dezelfde opleiding als leerling begon. Mijn leraar van destijds, meneer Hundling, werd mijn stagebegeleider.
Mooie tijd, René. Bedankt daarvoor.
De stage ging over in een werkcontract en de boeken van maatschappijleer gingen over in een projectvak dat bucoheette. Er werd afgezien over de maatschappij te leren, maar de leerlingen moesten burgerschapscompetenties ontwikkelen aan de hand van projectonderwijs. Het was het papiergeworden fatsoen-moet-je-doen van oud-premier Balkenende. Trouwens, nu slaat de huidige leider Bontebalvan het christelijk appél dezelfde weg in met de slogan: Een fatsoenlijk land.
Hoe had ik het recente onderzoek van RTL Nieuws dat slechts vier procent van de Nederlanders vertrouwen heeft in de politiek met mijn leerlingen besproken?
Een land dat weinig vertrouwen heeft in haar politici heeft nul vertrouwen in zichzelf. En dat ontbreken aan vertrouwen is volkomen logisch. Want vertrouwen betekent dat er in idealen geloofd wordt en dat doet echt niemand meer. Als we nog idealen hadden dan zou niemand het in zijn hoofd halen om tig keer per jaar te vliegen, terwijl iedereen weet wat de gevolgen voor mens en natuur zijn. Ik ken iemand die voor een weekend naar Japan vloog. Ze zei tegen mij dat ze een heel goede reden had; het was voor een museumbezoek. Als je hersenen die argumentatie kunnen produceren dan heeft stikstof het vertrouwen in die grijze massa de das omgedaan.
De plek waar idealen voor smeerworst zijn ingeruild is de eettafel. Ik ken niemand die gewoon ruiterlijk toegeeft dat hij vermoorde dieren eet. Iedereen is veganist, vegetariër of eet alleen vlees op bijzondere momenten. Maar ons vleesgebruik daalt niet. Hoe komt dat?
De plek waar het verloren vertrouwen een zichtbaar grootse ramp is, is het onderwijs. De segregatie daar is een schandplek op de idealen waar dit land opgebouwd is.
We lachen naar elkaar op straat, maar met elkaar kennismaken en kennis vieren doen we lekker in ons eigen bubbeltje. En wie geen georganiseerde, gelikte bubbel heeft, ziet elkaar bij het afvoerputje.
Ik wil geen stemadvies geven, maar weet je, stem komende verkiezingen niet op basis van vertrouwen en idealen, die heb je toch niet meer, maar op basis van je gedrag.
Zoek de partij die het meest op je lijkt op het gebied van je reizen, eten en schoolkeuze (voor je kinderen). Dan kunnen we eindelijk het monster in de bek kijken.
Ja, zo zou ik het met mijn studenten hebben besproken.
Asis Aynan
Bovenstaande column stond oktober 2025 in het Onderwijsblad.