Klaplolly
Op een conferentie van D’66 ontmoette ik een mensenrechtenactivist uit de Rif. Hij vertelde in het zaaltje dat zij als activisten graag zien dat Europa de druk op Marokko opvoert, zodat de terechte sociale eisen van de Riffijnse volksbeweging worden ingewilligd.
Na het optreden vertelde de activist dat hij regelmatig in de straten van een Marokkaanse stad demonstreert. De politie drijft ze altijd op of slaat ze uiteen, en als je pech hebt pakken ze je op – wat hem is overkomen. Hij vertelde ook dat sommige agenten niet de rol van agressor hebben, maar zich vriendelijk gedragen. Zo kan het zijn dat de ene agent je laat struikelen en zijn gummiknuppel een aantal maal tegen je ribbenkast slaat en dat een andere flik je overeind helpt, die aan je vraagt of het goed met je gaat.
Toen de activist dit vertelde lachte hij op niet grappige momenten. Het al ongemakkelijke verhaal werd er ijzingwekkend door. Ik wist noch op het verhaal, noch op de lach te reageren. Het bracht mij van mijn apropos.
Ik dacht aan de collegestof van een collega-docent, die tijdens zijn lessen over de klap of de lolly vertelt. Met zijn studenten denkt hij na over wat het is als iemand denkt dat hij een klap krijgt, maar in plaats van een slag, een snoepje op een stokje – of andersom.
Ook het koninkrijk Marokko past deze good cop/bad cop-methode toe. Momenteel zitten er ongeveer 800 Riffijnse activisten vast – wie het exacte aantal weet, mag het zeggen. Zowel de processen als de veroordelingen zijn ongrondwettelijk en bij elkaar gelogen. Eind augustus was het offerfeest en toen verleende de koning van Marokko aan 188 Riffijnse activisten gratie. Het justitieel apparaat slaat, en de koning aait.
Ik vertelde mijn vriendin, die voor haar werk veel leest over humor en de lach, over de activist die tijdens het huiveringwekkende verhaal lachte. Zij verklaarde dat door de stapeling van spanning in het lijf. De lach geeft de onrust de mogelijkheid het lichaam te verlaten.
Het enige wat ik kon, was lachen.
Asis Aynan
PS: Op 22 september is in cultuurcentrum De Balie een avond over opstand in de Rif: https://www.debalie.nl/agenda/podium/opstand-in-de-rif%3a-hoe-nu-verder%3f/e_9783482/p_11771744/